2011-12-29

Т.Бум-Эрдэнэ - Аав аа

- Ааваа! та минь энэ оргүй ертөнцийн хаах нь явна даа

- Энд, яг хажууд чинь, чамтай хамт явна

- Айн! Тийм гэж үү? Та намайг цочоочихлоо

- Харин тэглээ хүү минь. Аав нь өөрийгөө мартчихаж. Аав нь чамтай үргэлж л хамт байгаа
- Ингэж л хамт байх байсан юм бол яах гэж явсан юм бэ?
- Хүүдээ муу муухай бүхнийг үзүүлэхгүй гэсэндээ л тэр. Миний хүү ойлгож л байгаа
- Юун муу муухай гэж?
- Өвчин . . . Өвдөх гэдэг чинь тийм ч сайхан зүйл биш байна шүү дээ.

- Та биднийг тэгтлээ их зовоогүй шүү дээ

- Аав нь яалаа гэж хүүхдүүдээ зовоох билээ. Тэгж болдоггүй юм.
- Гэхдээ та бидэнтэй цугтаа байсан бол . . .
- Байсан бол уу? байсан бол та нар минь өдий болтол шаналсаар байх байсым. Жинхэнэ өвдөлт аавыг нь хэрхэн мэрэн идэж, бүх яс минь үе үеэрээ мултарч байгааг мэдрэх байсым. Өвчиндөө шаналсан өвгөн хүн тэсвэрээ баран орилохыг харах байсан. Орчлон хорвоод гомдсон гомдлын дууг юу боллоо гэж аав хүүдээ сонсгохов дээ.

- Та их хол явсан уу?

- Тиймээ, миний хүү! Аав нь ихээ хол явсан. Гэхдээ энэ хол гэдэг чинь чи бидний мэддэг тэр зай биш шүү дээ.
- Тэгээд ямар гэж?
- Дахиж ирэхгүйгээр хол.

2011-11-03

Т.Ариунаа & Номинжин, Мотив - Дэлхий Даяараа Дуулж Байна

Алаг нүдэн дэлхийгээ бүүвэйлж
Ахан дүүс шиг амьдарцгаая

Эх дэлхийн хүмүүс дуугаан дуулж байна

2011-10-23

Стийв Жобс -

Би 17 настай байхдаа “Хэрэв чи өдөр бүрийг хамгийн сүүлийн өдөр мэт өнгөрүүлвэл, нэг л мэдэхэд зөв цэгтээ очсон байх болно” гэх маягийн ишлэл уншиж байсан юм. Энэ үг надад их сэтгэгдэл төрүүлж байсан.

Тэрнээс хойш би сүүлийн 33 жилийн турш өглөө бүр толинд харахдаа өөрөөсөө “Өнөөдөр хэрэв миний амьдралын сүүлийн өдөр байсан бол, би яг одоо гэрээсээ гараад хийх гэж байгаа зүйлээ хийхийг хүсэх байсан уу?” гэж асууж байна. Тэгээд хэд хоног дараалж “Үгүй” гэсэн хариулттай тулгарвал, ямар нэг юмыг өөрчлөх хэрэгтэй байгааг мэддэг болсон юм.

Том шийдвэрүүдийг зоригтой гаргахад надад тус болж байсан хамгийн том бодол бол удахгүй үхнэ гэдгээ мэдэх явдал. Учир нь ихэнх юм, өнгөн талын эрх мэдэл, нэр хүнд, бардам зан, уналтаас эсвэл ичгэвэртэй байдалд орохоос айх айдас мэтийн зүйлс үхэлтэй нүүр тулмагц бүгд өчүүхэн төдий болж, зөвхөн хамгийн чухал бүхэн л тодорч үлддэг юм. Үхнэ гэдгээ мэдэх бол ямар нэг юм алдах вий гэсэн болгоомжлолоос оюун санаагаа чөлөөлөх шилдэг арга. 

Жилийн өмнө намайг хорт хавдартай гэж оношилсон. Өглөөний 7:30 минутанд эход ороход, нойр булчирхайн дээр минь тодоос тод хавдар үзэгдлээ. Би нойр булчирхай гэж юу байдгийг ч мэддэггүй байсан юм. Эмч нар үүнийг бараг л эмчлэгддэггүй хорт хавдруудын нэг учраас намайг 3-6 сарын настай үлдсэн гэж ойлгоорой гэсэн. Их эмч маань намайг хариад, гэрийхнийхээ сэтгэл санааг үхэлд бэлдэхийг зөвлөсөн юм. Энэ бол хүүхдүүддээ дараагийн 10 жилийн турш хэлэх байсан бүх захиасаа хэдхэн сарын дотор амжиж хэл гэсэн үг. 

Энэ онош бүхэл өдөржин толгойноос минь гараагүй. Тэр орой нь би биопсийн шинжилгээ хийлгэлээ. Хоолой руу минь дуран хийж, ходоодоор дамжуулан дотор эрхтнүүдэд минь оруулаад, эмч нар нойр булчирхайнд минь зүү хийж, хавдараас хэдэн эс авсан. Би нөхцөл байдалтайгаа бараг л эвлэрчихсэн сууж байтал, эмнэлэг дээр хамт байсан эхнэр минь надад сайхан мэдээ дуулгалаа. Эмч нар микроскопоор эсийн шинжилгээ хийж дуусаад л уйлж гарсан гэнэ. Учир нь миний хавдар мэс заслаар авахуулж, эмчлэгдэж болдог нойр булчирхайн маш ховор хавдруудын нэг болж тааржээ. Тэгээд л би мэс засалд ороод одоо зүгээр болчихсон.

Хэн ч үхэхийг хүсдэггүй. Диваажинд хүрэх гэж мөрөөддөг хүмүүс хүртэл тэнд очихын тулд үхэхийг хүсдэггүй. Гэсэн ч үхэл бол бид бүгдийн заавал очих цэг юм. Хэн ч түүнээс зайлж чадахгүй.

Одоо та нар шинэ хүмүүс байгаа ч, хэдэн жилийн дараа хуучин болж бусадтай адил арчигдана. Чиний энд байх цаг чинь хязгаартай болохоор өөр хүний амьдралаар амьдрахаа боль. Бусдын бодлын үр дүнгээр өөрийгөө “хүлж” өдөр хоногийг дэмий бүү үр. Хүмүүсийн үзэл бодлын “чимээ шуугиан”-д живж, дотор хүнийхээ хоолойг сонсохгүй өнгөрөөж болохгүй. Хамгийн чухал нь өөрийнхөө зүрх сэтгэл, зөн совинг дагах зоригтой бай. Тэд л чиний жинхэнэ хүслийг яв цав мэдэж байдаг юм. Үүнээс бусад нь хоёрт тавигдана.

Намайг залуу байхад “Дэлхийн каталог” нэртэй гайхалтай цуврал гардаг байлаа. Миний үеийнхний библи л гэсэн үг. Үүнийг Стюарт Брэнд нэртэй нэг залуу эндээс холгүй Менлогийн цэцэрлэгт бичиж байсан гэсэн. 1960-аад онд нэг ч хувийн компьютер байгаагүй тул “Дэлхийн каталог”-ийг бичгийн машин, поларойд камер, хайчаар хийсэн байв. Google-ийн хуучин хувилбар гэмээр, олон шинэ санаа, мэдээллээс бүрдсэн цуврал байлаа.

Стюарт болон түүний багийнхан үүнийг хэдэн дугаар гаргаж байгаад, нэг курс болмогц сүүлийн хэвлэлтээ гаргасан юм. 1970-аад оны дунд үе. Тэгэхэд би та нар шиг залуухан байсан. “Дэлхийн каталог”-ийн арын нүүрэн дээр өглөөний нар туссан хөдөөний шаргал замын зураг, түүний дор “Өлсгөлөн, бас гэнэхэн хэвээрээ үлд” гэсэн үг байлаа. Энэ бол тэдний уншигчиддаа “баяртай” гэж хэлсэн мессеж байсан юм. Өлсгөлөн, бас гэнэхэн хэвээрээ үлд. Би үүнийг л өөртөө дахин дахин хүсч ирсэн. Харин одоо, төгсөөд бүхнийг шннээр эхлэх гэж байгаа та нарт “Өлсгөлөн, бас гэнэхэн хэвээрээ үлд”-эхийг хүсч байна.

2011-10-07

Эхийн хэвлийд байгаа хүүхэд юу мэдэрдэг вэ?

Хэвлий дэх хүүхдийг эхогоор харахад эрхий хуруугаа хөхөж байгаа, эсвэл нүдээ том болгон харж байгаа дүрсийг харна. 
Тэрээр ээж болон аавынхаа дуу хоолойг сонсож амар амгалан өсөн, энэ жижигхэн газраас гарч дэлхий ертөнцтэй танилцахаа тэсэн ядан хүлээнэ. Таны хүүхэд 4 сартайгаасаа хөдөлж эхлэх бөгөөд хэдхэн сарын дараа,  зөвхөн хөдлөх биш, эргэн тойрноо идэвхтэй мэдрэх бөгөөд сонсдог байна.

Хэрхэн хүндрэлгүй төрөх вэ?

Үхэх төрөх хоёр адилхан  гэж монголчууд ярьдаг. Эх хүүхэд хоёр хоёулаа эрүүл энх эсэн мэнд амаржихад сахилга батыг сахиж, аливаа хор нөлөөтэй зуршилаас татгалзах хэрэгтэй. Хүндрэлгүй төрөхийн тулд та 9-10 сартай үедээ дараах зүйлсээс татгалзах нь чухал. Үүнд:  
1. Унтаж хэвтэх байрлалаа зөв сонгох.
Жирэмсэн үед хэрхэн унтаж байгаа байрлал нь төрөх явцад нөлөөлдөг байна. Зүүн тал руугаа харж унтдаг эмэгтэйчүүд дээшээ болон баруун тал руугаа харж унтдаг эмэгтэйчүүдээс илүү төрөхийн хүндрэлд өртөх магадлалтай байдаг. Учир нь зүүн талаараа унтах нь цусны урсгал саатаж урагт шууд муугаар нөлөөлж,  саванд даралт учруулдаг байна.

Төрөхийн үе шат

Анх удаа төрөхөд дунджаар 16 цаг хэрэгтэй. Дараагийн хүүхдээ төрүүлэх нь арай хурдан байдаг.
 


















Төрөх нь эмэгтэй хүний амьдралдаа хийдэг хамгийн хүнд ажлын нэг. Төрөлт нь гурван үе шатаар явагддаг:

Сарны чулуу

Зуны шөнө зуслангийн айлууд тийм ч эрт унтахгүй. Шөнийн нэг хоёр цаг хүртэл хаалга үүд нь онгорхой шуугилдцгаадаг байлаа.
Харин хүүхдүүд нь хэсэг бүлгээрээ цугларцгааж голдуу л “болсон явдал” хэмээх хэн чухам хэзээ зохиосон нь тодорхойгүй аймшигт түүхийг бие биендээ сонирхуулан ярьж, зарим нь яриандаа бүрэн автаад энд тэнд юм хөдлөх шиг боллоо зэргээр айж эвгүйцэцгээдэг ч шөнө болгон л цугларцгааж элдвийн түүх ярьдаг байв. Манай зуслангийн даргын хүү Шараа бид хоёр ихэвчлэн тэр ярианы гол дүрд тоглоно. Ихэнх “болсон явдал”-ыг урьд өмнө сонссон яриан дээрээ тулгуурлан нэмж хачирлан зохиодог байлаа. Шараагийн жинхэнэ нэр Бат-эрдэнэ боловч энэ нэрээр нь дууддаг хүн лав манай зуслангийн хэдэн айл дотор байгаагүй юм даг.

Канад улс

АЛБАН ЁСНЫ НЭР: Канад улс
НИЙСЛЭЛ: Оттава
НУТАГ ДЭВСГЭР: 9.970.610 кв.км.
ХҮН AM: 33.968.200 (2010), хүн амын жилийн өсөлт
1.4%(1990-1998). Дунж наслалт-эрэгтэй76, эмэгтэй 83. 15 хүртэлх насныхны эзлэх хэмжээ 19.8%.
ХЭЛ: англи, франц
БИЧИГ ҮСЭГТЭН: 97%
ШҮТЛЭГ: католик 45% протестант 20%, шүтлэггүй 7,4%, үнэн алдартан, иуда, лал, индуис, сикхичүүд
УГСААТНЫ БҮРЭЛДЭХҮҮН: (гарлаар) англи 40%, франц 27% бусад европчууд (герман, итали, украин. голланд) 20% индей, эскимос 1.5% болон бусад (ихэвчлэн азичууд) 11.5%

Хойд Америк

Америк тив нь 2 эх газраас бүтдэг. Хойд тив нь халуун болон хүйтэн 2 туйлыг дамнан бөмөрцөгийн хойд хагаст оршино.
Нийт газар нутгийн хэмжээ 20,36 сая кв.км (арлуудыг оруулаад 24,2 сая кв.км). өмнө талаараа өмнөд Америк тивтэй Дарьений хүзүүвч буюу Панамын сувгаар зааглагдана. Баруун талаараа Берингийн тэнгисийн хамт Номхон далай, Аляск болон Калифорнийн булангаар, Зүүн талаараа Лабодор, Карибын тэнгистэй Атлантын далай Гэгээн Лавент, Мексикийн хойгоор, Бофорт, Баффин, Гренланд ба Гудзоны булангаар Хойд мөсөн далайтай хөвөө нийлнэ.
Америк тив нь 2 эх газраас бүтдэг. Хойд тив нь халуун болон хүйтэн 2 туйлыг дамнан бөмөрцөгийн хойд хагаст оршино.
Нийт газар нутгийн хэмжээ 20,36 сая кв.км (арлуудыг оруулаад 24,2 сая кв.км). өмнө талаараа өмнөд Америк тивтэй Дарьений хүзүүвч буюу Панамын сувгаар зааглагдана. Баруун талаараа Берингийн тэнгисийн хамт Номхон далай, Аляск болон Калифорнийн булангаар, Зүүн талаараа Лабодор, Карибын тэнгистэй Атлантын далай Гэгээн Лавент, Мексикийн хойгоор, Бофорт, Баффин, Гренланд ба Гудзоны булангаар Хойд мөсөн далайтай хөвөө нийлнэ. Эрэг нь нэлээд хэрчигдсэн байдаг. Энэ тивд хамаарагдах томоохон арлууд нь Гренланд, Алеут, Александрын бүлэг арал юм. Хойд Америк нь 50-аас илүү үндэсний паркуудтай. Энэ тивд ойролцоогоор 529 сая хүн амьдарч байна. Уугуул оршин суугчид болох индиан, алеут, эксимочууд нь монголжуу төрхийн бүлэгт хамаарагдана. Хүн амын дийлэнх нь Европоос гаралтай цагаач нар байдаг. Мөн Африкийн боолчуудын үр удам нэлээд холилдсон байдаг. Хүн амын нягтшилтай хэсэг нь Карибын булангийн сав дагуу, Номхон далайн эрэг хөвөө, Их нуурын район болно.

Байгалын тогтоц
Эх газрын баруун Номхон далайн хөвөө дагуу 7000 км үргэлжилдэг Кордильерийн уулын сүлжээ, зүүн талдаа өргөн тал, дунд хэмжээний өндөртэй уулстай. Зүүн Хойд хэсэгт Лаврентийн өргөгдсөн хэсэг, Их тал хэмээх нам дор газар болон төвийн тэгш тал оршино. Харин Канад буюу төвдөө тэгшхэн, эрэг хөвөөгөөрөө Канадын Арктикийн бүлэг аралтай юм. Хойд хэсэг нь мөнх цэвдэгтэй, өмнөд хэсэг нь голын сүлжээ бүхий Миссисипийн нам дор газраар тодорхойлогдоно. Зүүн өмнөд хэсгийн Аппалачийн уул өндөр бус нэлээд эвдэрсэн байдалтай юм. АНУ-ын Аляск дахь 6,194 км өндөртэй Мкинлэй /Дэнали/ хэмээх оргил тивийн хамгийн өндөр цэг болно.
Амьтан, ургамал
Ой  нутаг дэвсгэрийн 1/3-ийг  эзэлдэг. Хойд Америкийн ургамал жимсний болон бутлаг ургамалтай. Одой уд, хус, өлөн өвс буюу хагд, залаат ургамал голчлон ургана. Тундрын бүсээс ойт тундрт  шилжихэд гацуур, навчит мод ургасан байна. Энэ бүсэд цагаан  баавгай цагаан үнэг, бух гөрөөс, тайгын чоно их бий. Хойд Америкийн шилмүүст мод Европ ба  Азиас их. Гацуур, нарсны зэрэгцээ 80-100м хүртэл өндөртэй навчит мод ч  бий. Номхон далайн эрэг хөвөөний тайга нь амьтан, ургамлаар баялаг. Хөвчийн хар баавгай, гризли байвгай, америк хандгай, канад шилүүс,  өмхий хүрэн, ондатр, ойн бизон дархлагдсан байдлаар амъдарч байна. Их нуурын эргэн тойрон холимог ойтой. Баруун тийшээ жижиг навчтай, шилмүүст ойд шилжинэ.

Өмнөд хэсгийн дархан цаазтай газарт бизон үржиж байна. Хойд Америкт нэлээд хэмжээний газар хагалж тариалан болгосноос уугуул  ургамалын бүтэц эвдэгдэж устжээ. Баруун хэсэг нь хуурай маягийн  талтай, газар тариалан, мал аж ахуйн бүс нутаг болно. Мексикийн  булан нь субтропикийн чийглэг уур амьсгалтай мөнх ногоон мододтой. Эх газрын гун тийшээ их хэмжээний плантац, тариалантай юм. Баруун талд хуурай талаас гадна Мексикийн өндөрлөг, Колорадо хавьд хагас цөл, субтропикийн цөл эзэлдэг. Мексикийн өндөрлөгт кактус, модлог ургамал ургана. Энэ нутаг хоржигнуур жогой, олон төрлийн гурвэл, мэрэгч болон араатан амътадтай. Төв америкийн халуун бусийг саванны бус гэж хэлж болно.
Цаг уур, хур тунадас
Хүйтэн урсгал  зуны улирлын хур тунадасны хэмжээг багасгадаг. Өвөл Хойд хэсгээрээ цасан бүрхүүл нэлээн зузаан, агаарын хэм нэлээд  хүйтэн. Зундаа хойноос урагш 5-30°С  байна.  Баруун Хойд болон Канадын баруун эргийн чийглэг бус нутагт хур тунадас жилдээ ЗОООмм хүрдэг. Баруун өмнөдийн  хуурай район Кордильерийн уулсын хоорондох Арктикийн бусэд өвөл хуйтэн, удаан үргэлжилдэг, туйлын шөнөтэй. Харин зун нь богино, агаарын хэм 5°С-ээс дээшлээд байдаггуй, мөсөн бурхуул ихтэй. Өмнөд бус нутаг нъ халуун, агаарын хэм өвөлдөө 25-30° С, зундаа 5-7"С. Хур тунадасны хэмжээ багасдаг онцлогтой.
Төвийн бус нутаг нь эх газрын уур амъсгалтай, зундаа 18-24°С, өвөлдөө -20-6 °С хэм байдаг. Хур тунадас 400-500мм-ээс 8ООмм. Атлантийн эрэг хевөөний уур амъсгал нъ далайн шинж чанартай. Өвөл цас ихтэй, Хойд талаараа -22-15°С, өмнөд хэсгээрээ -2°С, зундаа 16-20°С. Хур тунадас 1000-1500мм байдаг. Зуун хэсэгтээ субтропикийн чийглэг уур амьсгалтай тул зундаа чийглэг халуун, өвөлдөө дулаан байдаг. Халуун орны бус нь жилийн турш хсиуун уур ажъсгалтай, хур тунадас элбэгтэй, ялангуяа уулархаг нутгаараа их. Калифорны цаг уур хуурай, манан их буудаг нь агаарын хүйтэн урсгалын нөлөөнөөс болдог байна. Эх газрын хамгийн нарийссан хэсэг субэкваторын уур амьсгалтай. Жилийн турш агаарын хэм өндөр байх агаад хур тунадасны хэмжээ 1500-2000 мм хурнэ.
Усны нөөц
Хойд Америкийн голууд Атлант, Хойд мөсөн далай  ай савд багтана. Тэдгээрийг уулын цас болон цас, борооны ус тэжээн тэтгэдэг. Хойд Америк тивийн хамгийн том гол Миссипи-Миссури (урт 6420км), олон тооны цутгалан, салаатай. Бусад нъ гэгээн Лавренти, Макензи, Юкон, Колумби, Колорадо юл1. Энэ тив Их хэмээх нуураараа алдартай. Туунээс гадна свпи-Миссури (урт       Дээд, Мичиган, Гурон, Эри, Онтарио зэрэг томоохон нуурууд бий.
Эх газрын Хойд хэсэгт Их Баавгайт, Их боолын, Виннипег гэх зэрэг нууртай. Эдүгээ Канад, Арктикийн булэг арал, Грендланд тивийн цас мөсөн уулс хайлж байгаа гэдэг түгшүүр нэмэгдсээр байна. Тивийн Хойд хэсэг бухэлдээ цэвдэгтэй. Нийт талбайн хэмжээ нь 2 сая кв. км-ээс илуу гардаг.
Байгалийн баялаг, ашигт малтмал
Хойд Америкийн эх газар нь туйлын  бүсээс, экваторын халуун бүс, цэвдэгт газраас элсэн цөл хүртэл газар зүйн олон төрх төлөвтэй. Энэ тив Америкдаа төдийгүй дэлхийд ач холбогдолтой байгалийн баялаг, ашигт малтмал, эрдэс баялаг хадгалж байдаг. Жишээ нъ: төмрийн худэр, диц, кобальт, алт, уран (Лаврентийн өндөрлөгт), чулуун нуурс, нефтъ, шатах хий, калийн давс (Канадад) гэх мэт. Нефтийн баялаг орд газар Примексикийн тэгш өндөрлөг, КанадынАрктикийн булэг аралд бий. Хойд Аппалач нъ шөрмөсөн чулуугаар баялаг. Кордилъерийн уул олон төрлийн өнгөт болон ховор металлын ордтой.

Хойд Америкийг судалсан нь....

Нэгдүгээр үе шат:
Норманнуудын аялал. Америк тивд анхлан хурэлцэн ирэгсэд нь норманнчууд байлаа. Тэд XXI дүгээр зуунд ирцгээжээ. 981-983 онд Эйрик Раудин, туүүний хүү Лейф Эриксон Гренландын эрэг, Баффина тэнгис хүртэл хөвөн ирж Лабрадорын хойг, Ньюфаундлендийн аралд хөл тавьж амжжээ. Гагцхүү тэдний аялалын тухай бодитой мэдээ олонд төдийлөн дуулдаагүй юм.
Хоёрдугаар үе шат:
XY-XYIII зууны үеийн Франц, Англи, Испаний хайгуул шинжилгээний анги. Алдарт аялагч Х.Колумб Багамын арлуудын дараа 1492 онд Америк тивийг нээснээс хойш Испани, Англи, Францын аялагчид, далайчид, адал явдал хайгчид энэ тивийг хүчтэй сонирхож эхэлжээ. Английн Д.Каботын толгойлсон шинжилгээний анги 1497-98 онд Хойд Америкийн зүүн эргээс бараг Флорид хүрчээ. 1513 онд испаний конкистадор В.Нуньес де Балъбоа Панамын хүзүүвчид ирж анх удаа Номхон далайг харжээ. Юкатаны хойг, баруун, баруун-Хойд, Мексикийн буланг 1517-19 онд испаний аялагч Ф.Кордовын баг нээжээ. 1519-21 онд Э.Кортес маш богино хугацаанд аугаа том Мексикийг нээсэн байна. Уугуул оршин суугчид нь испаничуудын морь, гал гарган буудах буунаас ихэд сурдэж байсан гэдэг. 1524 онд Кортесийн баг Номхон далайгаас гарц хайж Төв Америкийг туулан Гватемал, Гондурас хуртэл явсан байдаг. Х.Авилийн толгойлсон испаний аялагчид Панамын булангаас Фонсекийн булан хүрч цааш Никарагуа, Манагуагийн эрэгт хүрч нууруудыг нь нээсэн байна.
1528 онд испаний П.Нарваэсийн толгойлсон шинжилгээний баг Миссисипийг, Ф.Коронадо 1540-41 онд Колорадог нээж, өмнөд хэсгийн Хадат уул, Их талд хүрч очжээ. Э.Сотогийн удирдсан баг өмнөд Аппалачид хүрч, Алабам ба Теннесийг нээжээ. Ангийн судлаачид Хойд Америкийн эх газрын Хойд хэсгийг, Францчууд зүүн, зүүн Хойд, төв хэсгийг нээсэн байдалтай байдаг. Атлантын далайгаас Номхон далай хүртэлх зам гарцыг Ж.Картьегийн тэргүүлсэн баг 1534-35 онд бараг нээсэн түүхтэй. 1576-1631 онд английн, 1605-07, 1678-81, 1734-49 онд францын шинжилгээний багууд олон нээлт хийжээ.
Кристофор Колумб (] 451 -1506), Испаний далайчин. Шинэ шинэ газар орон, түүний дотор Америк тивийг нээснээрээ алдаршсан (1492). Тэрбээр итали гаралтай байжээ. Туүний эцэг алдартай аялагч байсан гэдэг. Колумб Атлантын далайн субтропик, халуун орны бус, бөмбөрцгийн хойд хагас, Карибын тэнгист мөрөө гарж зангуугаа хаясан европын анхны аялагч юм.
Тэрбээр Өмнөд Америкийн эх газар, Төв Америкийн хүзүүвч, Их, Бага  Атилийн арлууд (Доминикоос Виргиний арал орно), Багамын бүлэг арлын төв хэсэг, тэрчлэн Карибын тэнгис дэх жижиг арал, Өмнөд Америкийн эрэг дэх Тринидад арал тэргүүтнийг нээжээ.
Хойд Америкийн нутаг дэвсгэрт европчуудын телөөлөл исландчууд тухайлбал, Лейф Эрикхсон нар XI зуунд хөл тавьж байсан баттай мэдээ бий. Тиймээс хатуугаар хэлбэл, Колумб Хойд америк тивийг анхлан нээсэн гэж хэлж болохгүй юм. Гагцхүү Колумбийн багийхан Амерк тивд хүрч колоничлох явцад нэлээд нөлөөтэй оролцсоны учир ийм ойлголт ихээхэн газар авсан гэж үздэг.

АНУ

Албан ёсны нэр: Америкийн нэгдсэн улс (АНУ)
Тусгаар тогтсон өдөр: 1776 Нийслэл: Вашингтон Ди Си
Хүн ам: 308.223.000. жилийн дундаж өсөлт 1%. Дундаж наслалт - эрэгтэй 73, эмэгтэй 79. 15 хүртэлх насны эзлэх хэмжээ 22%.
Нутаг дэвсгэр: 9.826,675 кв.км. Хэл: англи. Цагаач ба цөөн үндэстний хэлтэй.
Шүтлэг: протестант 49%, католик 30%, христиан бусад конфесс 8%, иудаи 3%, лал 2%, индуис 0.2° о. шүтлэггүй ба үл шүтэгчид 7%.
Угсаатны бүрэлдэхүүн: цагаан арьстан 83% (испани 6.4%). негр 12%, ази ба номхон далайн арлын хүмүүс 1.5%, индиан 0,6%.
Засаглал: олон намын тогтолцоотой
АНУ нь 50 муж, холбооны (нийслэлийн) Колумбийн тойргоос бүрдэнэ. Үндсэн хуулиараа гүйцэтгэх: хуупь тогтоох, шүүх засаглал, тэдгээрийн үүргийг нарийвчлан ялгаж заагласан байдаг. Гүйцэтгэх засаглал нь олон нийтийн хоёр шаттай сонгуулийн системээр сонгогдох Ерөнхийлөгч, дэд ерөнхийлөгч, Хууль тогтоох байгууллага нь муж бүрийн хоёр депутатын төлөөлөлтэй хоёр танхимт Конгресс байна. Танхимын төлөөлөл нь муж бүрийн хүн амын тооноос хуөь тэнцүүлэх байдлаар бүрддэг.

Хайр чи хаврыг дууддаг юм уу, эсвэл хавар чи хайрыг дууддаг юм уу?

Багшаа, багшаа... гээд гүйн ирэх жаахан охин Учралын өмнө зогсоод цамцныхаа хормойгоор оролдоход бүсгүй "гадаа чинь ирчихлээ гараад ир" гэж мессеж бичсэн хайртынхаа зүг яаран:
- Яагаад одоо хүртэл яваагүй байгаа юм. Гэрээс чинь хүн ирээгүй юм уу? гээд бараг нэг амьсгаагаар угсруулан асуухад охин цамцныхаа хормойг оролдсон чигээр толгой дохиж, нулимс цийлгэнэсэн нүдээрээ түүний өөд ширтэн:

- Аав бүр орой ирнэ гэсэн. Би ангидаа ганцаараа байхаас айгаад байна гээд бүлтгэнэх нүдээрээ өрөвдөлтэй ширтэнэ. Бүсгүй хүрэмнийх нь халаасанд чичрэх утасны зүг нэг ширвэж, охиныг хараад:

2011-10-01

Блинчик

Бас блинчик хийж сурсан юм. Хамгийн гол нь өндөг, сүү байхад ок. 
1. Сүү
2. Давс
3. Өндөг
4. Ногоон сонгиноо сайтар нэгтгээд, гурилаа шигшиж бага багаар хийн, зуурмагаа тараг шиг жигд өтгөн болгоно. Хайруулын тавагт жаахаан тос хийн халахаар нь зуурмагаа маш багаар нимгэн байхаар хийнэ.

Бэлэн болонгуут навчит байцаан дээр таваглан, дуртай хачираараа чимэглэн зооглоно.

2011-08-29

Miley Cyrus - Can't Be Tamed

Адал явдлаар дүүрэн өдрүүдийг зөндөө олон өнгөрүүлэх юмсаан.

2011-08-12

2011.08.12

Амласан ёсоороо цэцгийнхээ зургийг авлаа. Өглөө өрөө рүүгээ ороход гоё харагдаж байна лээ.

2011-08-10

Хийсэн шүү : )

Өчигдөрийнхөө бодлыг өнөөдөр хэрэгжүүллээ, маш их таалагдлаа. Энэ нь блог дээр байсан амьдралын нууцын эхний гурван хэсгээр хийсэн юм. 

2011-07-31

Шатар - Ийм бодол төрлөө

Шатар хааяадаа гайгүй нүүгээд, хааяадаа бүүр таг болчих юм аа. 

Гэхдээ энэхүү спортоос би их зүйлийг мэдэж авах юм шиг санагддаг. Сайн тоглодоггүй ч гэсэн тоглолт болгоноос ямар нэгэн ухаарлыг олж авч, илүү их дурлан тэмүүлэх юм. 

Анхаарлаа төвлөрүүлнэ гэдэг бас маш том чадвар бололтой, харин өдий болтол эрээвэр хураавар, эргэж буцсан байдалтай байсаар л ... 

2011-07-27

Эгч дүүс - Сургамжит өгүүллэг

Саяхан нөхөрт гарч, өрх тусгаарласан залуу бүсгүй төрсөн гэртээ ирж, ээжтэйгээ хууч хөөрч байлаа. Тэд гэр бүлийн амьдрал, хүн бүрийн үүрэг хариуцлагын тухай ярилцана. 
Ээж нь: 
- "Чи эгч дүүсээсээ бага хөндийрөөрэй! Чамайг зовох цагт тэд улам хэрэгтэй хүмүүс болдог юм. Нөхөр болон үр хүүхэд чинь чамайг хичнээн их хайрладаг байсан ч, хэзээ ч эгч дүүсийг чинь гүйцдэггүй юм. Мөн амьдралд эгч дүүс шиг чинь сайн найз нөхөд байдаг. Өнөөдрөөс эхлээд тэдэнтэйгээ байнга уулзаж, тэднийхээ төлөө ямар нэг зүйл хийж байгаарай!" гэж захижээ. 

Эцэг эх - Сургамжит өгүүллэг

Эрт урьдын цагт нэгэн асар том алимны мод байжээ. Нэг бяцхан хүү энэ модонд ирээд, өдөр болгон тойрон баясаж, тоглодог байлаа. Хүү модонд авирч, алимнаас нь идэж, сүүдэрт нь унтаж амарна. Хүү модонд маш их хайртай, мод ч түүнийг ихэд хайрладаг байв. Цаг хугацаа урсан өнгөрч, хүү өсөж том болоод өнөө модны ойролцоо тоглох нь багасчээ. Нэг өдөр хүү мод руу ирээд их гунигтай харав. 

Гэтэл мод: 
- "Нааш ир хүү минь, хамтдаа тоглоё!" гэлээ. Хүү:
- "Би одоо хүүхэд биш болсон. Модон дээр тоглох нас минь өнгөрчээ. Надад өөр тоглоом хэрэгтэй. Тоглоом худалдаж авах мөнгө хэрэгтэй байна" гэв. Мод

2011-07-05

Та хэрхэн унтдаг вэ?

Унтаж байх үед бидний бие бага хөдөлж, дуу чимээн бага гаргадаг ч тархи болон оюун санаанд энгийнээр тайлбарлахын аргагүй олон өөрчлөлт гардаг. Жишээ нь унтаж байх үед тархины зарим мэдрэлийн эсүүд сэргэг байх үеэс 5-10 дахин илүү ажилладаг. Ингээд та бүхэнд унтдаг байрлалаар хэрхэн өөрийг чинь сонжиж болохыг хэлж өгье.
Дугуйрч унтдаг
Амиа хичээсэн, атаархуу, өс санадаг гэсэн үгнүүд таныг тодорхойлж байна. Эргэн тойрны чинь хүмүүс таны хөл дээр гишгэхгүйн тулд анхааралтай байх хэрэгтэй, учир нь та амархан уурладаг нэгэн.

Гутал - Таныг тодорхойлно

Хувцас анхны сэтгэгдэл төрүүлэхэд хамгийн их нөлөөлдөг гэж ярьдаг. Харин гутал эзнийхээ талаар юм хэлж чаддаг болов уу.
Шовх өсгийтэй гутал
Ийм гуталд дуртай бол та цог золбоотой, анхаарал халамжийг хүсч мөрөөддөг онцгой хүн юм. Та хувирамтгай, ааш зан чинь бага зэрэг эвдэрсэн байж болох ч хүссэн зүйлээ үргэлж авч чаддаг. Өөрийн хүч чадал, дур булаам байдалдаа сэтгэл хангалуун явдаг. Гэхдээ зарим хүмүүс таныг өнгөцхөн бодолтой нэгэн гэж үздэг байна.

Жимс - Таныг тодорхойлно

Таны дуртай жимс зан аашыг чинь тодорхойлж чадна. 
ОРАНЖ: Та гайхалтай тэвчээртэй, сэтгэлийн тэнхээтэй хүн юм. Ямар нэг ажлыг хийхдээ удаан бөгөөд нягт нямбай хийдэг, хүнд ажилд сөхөрдөггүй. Ичимхий байх талтай ч үнэнч шударга, найдвартай найз болдог. Та гоо зүйн авъяастай. Хамтрагчаа сонгохдоо хөнгөн бус хандаж, хайр халамжийг нь чухалчилдаг. Ямар ч үнээр хамаагүй сөргөлдөөнөөс зайлсхийдэг.

Мэнгэ - Таныг тодорхойлно

Та бүхэн эхлээд царайгаа ажиглаад дээрх зургийн дагуу нүүрэн дээр байгаа мэнгэтэйгээ хамгийн ойрхон тоог ол. 
Байрлал 1-3
Хүүхэд байхдаа та ямар нэг байдлаар дэггүйтдэг, чөлөөт сэтгэхүйтэй нэгэн байсан. Чөлөөтэй байх үед таны төрөлхийн бүтээлч байдал, шаргуу хөдөлмөр чинь илэрдэг. Ерөнхийдөө таны давуу талууд чинь амьдралд хандах шинийг санаачлагч талтай чинь хосолдог. Та энэ цэгт мэнгэтэй бол ажил хэргийн хувьд хэн нэгний төлөө ажиллахаас илүү өөрөө эзэн нь байвал хамаагүй дээр. Баталгаатай зүйл бол та өөрийнхөө эзэн нь байх хувь заяатай. 

Хаанаас ч хамаагүй олж ирсэн хайрын мөртүүд №01

Чи минь миний чимээгүй ирсэн хайр
Чимэг гоёлгүй даруухан ирсэн жаргал

Ганцхан удаа амьдардаг хорвоо дээр
Гарыг чинь атган суумаар байна
Гал халуун хүслээ чихэнд чинь шивнээд
Ганцаардлыг мартан амьдармаар байна

2011-06-30

2011-06-28

Сэтгэлийн эрх чөлөө - Хайр ноорог

Дотоод ертөнц хэмээх гоо үзэсгэлэнгийн хайгуулд зах хязгаар байдаггүй бололтой. Нууцхан хүсэл, тэмүүлэл далдхан оршдог ч сэтгэл хэмээх орон зайд хааяа ч болов гэсэн эрх чөлөөг олгох хэрэгтэй мэт. 
 
Өнөөдрөөс эхлэн би энэ эрх чөлөөг өөрийнхөө сэтгэлд олгохоор шийдэн, буулган сийрүүлэхээр шийдлээ. Илэрхийлэл гэдэг зүйл гайхалтай л даа, гэхдээ миний хувьд мөхөс байвал ойлгоно биз ээ. Дотроо бодсоор л зөвхөн тэр нэг хэсэгтэйгээ амьдрал хэмээх бяцхан урланг төсөөлөхөөс илүүтэй илэрхийлэлээ улам баяжуулан, энэ ертөнцийн гоо үзэсгэлэнд шунан дурлаж, мэдлэг оюунаа хөгжүүлэхээр ийнхүү хуудас цаас, үзгийг хослууллаа.  

Omar Akram - A day with you

Б.Номинчимэд - Хүнийг хамгийн сайн ойлгодог хүн л хамгийн сайн зохиолч байдаг

Хүмүүн гэгч сэтгэлийн амьтан, хүмүний ертөнц гэгч бүхэлдээ сэтгэлийн ертөнц юм. Сэтгэлгүйгээр хүмүний ертөнцийг тодорхойлох, төсөөлөх ахул хий хоосон, амьгүй сүг сүүдэр л төсөөлөгдөнө. 
Сэтгэлээрээ энэ ертөнцийг чимж, адгуус амьтдаас ялгарч байдаг. Хүнээс ч илүүг сэтгэх чадвартай машиныг бид бүтээж чадах авч харин хүн шиг сэтгэлтэйг бүтээх чадвар буян амлаад ч, бурхан тахиад ч байхгүй билээ.  

Ц.Түмэнбаяр - Үхлийн вэб сайт

Хүү тоглосоор л байлаа. Заримдаа улайран галзууртлаа тоглоход цахим машиных нь чадал жолоогүй хүсэл, язганасан хурууных нь хурдыг гүйцэхгүй гацахад компьютерээ хага цохиод хаячихмаар санагдана. 
 
Хүү хар тамхинд орсон мэт тоглоомоо мөнхийн диваажин гэж бодно. Гурван сар тоглоход хүүд орж үзээгүй тогломын сайт интернэтийн сүлжээнд үлдсэнгүй.

Ядам хуруунд бөгж зүүдэг учир

Гарын энэ олон хуруунаас яагаад ядам хуруунд хуримын бөгж зүүдэг вэ?
Эрхий хуруу - Эцэг эх
Долоовор хуруу - Ах, эгч, дүү
Дунд хуруу -Та өөрөө
Ядам хуруу -Заяаны хань
Чигчий хуруу - Үр хүүхэд юм.

Зүрхэнд үйлдвэрлэв

Нар. Нозоором халуун. Нүд анилдан зүүрмэглэхэд тэнгэр нэг цэнхэртэн, нэг харлан харагдах нь зузаан хөх шилтэй төстэй ч юм шиг…

 …Бөмбөгөр шилэн доторх жижигхэн хотыг хэн нэгний нүд анхааралтай ширтэнэ. Тэр шилийг сэгсрэхэд бороо, цас, шороотой төстэй зүйл дотор нь бужигнана. Жижигхэн, бүр маш жижигхэн хүмүүс тийм бужигнаан дотор орох байх газраа олж ядан бөндөгнөхөд тэр өхөөрдөн инээд алдаж, бүр чангаар сэгсэрнэ. Тэгснээ нүдэнд үл үзэгдэх дуслыг томруулагч дуран доор тавиад юуг ч юм түүнд шахахдаа тэр чаг чаг чагхийн нүдээ цавчлан дахин дахин дурандаж, тонголзох нь хөгшин эрдэмтнийг санагдуулна. 

Х.Болор-Эрдэнэ - Цөл

Улайран цэлийх тэнгэрийн хаяа. Тэртээх алс. Омголтсон уруул. Шархирч чилсэн хөлийн таваг. Бусдын хэлдгээр “Юм үзээгүй тэнэг охин” би зөрүүдлэн зүтгэсээр энэ замыг сонгосон. Тэгэхэд хэдтэй байснаа мэдэхгүй. 
 
Ундаасч ядрахдаа тэр өдөр тааралдсан нэгнээс зам асуусан. Хар халуунд хар цувтай явааг нь гайхсанаас биш хэн болохыг нь огт сонирхоогүй. Юүдэнтэй хар цув. Дотор нь юу ч байхгүй мэт санагдах хар ханцуй. Гэнэт тэр ханцуй өөрөө хөдөлж, өгөршиж мойногтсон хар гараар нэгэн зүгт заасан. Тэгээд юүдэнгийн цаанаас “Тэнд ус бий” гэх сонсогдов. Мэдэхгүй юм, надад л тэгж санагдсан. 

Х.Болор-Эрдэнэ - Хаалга

Жирийн л нэг өрөөнд жирийн л нэг бүсгүй шанаагаа тулан бодлогоширон сууна. Түүний суусан сандал нь тийм тухтай юм уу, эсвэл тэр өөрөө тэгтлээ их бодолд автаад байгаа хэрэг үү, бүү мэд. Өрөөний байдлыг ажиглавал бас ч жирийн гэж хэлж болохооргүй юм аа. Бас тэр өрөөг нь өрөө гэж нэрлэхэд ч арай л зохицомгүй. 
 
Бүсгүйн суусан өрөөг хүлээлгийн танхимархуу юм уу гэж хэлмээр санагдаж байна. Яагаад гэвэл тэнд хэтэрхий олон хаалга байх аж. Ихэнх нь томоос томоор нээгдсэн байх бөгөөд зарим нь хүн орж болохуйц хагас нээлттэй харагдана. Бүсгүй ийш тийш эргэлдэх хөөрхөн нүдээрээ тэдгээрийн алин руу нь орохоо шийдэж ядах мэт бодолд автана. Ингэтлээ эргэлзээд байгаагийнх нь учрыг олоогүй тул түүнийг үргэжлүүлэн ажиглахаар шийдэв.

2011-06-27

Харах өнцөг

Аргентиний алдарт гольфчин Роберт Де Винчинзо нэгэн том тэмцээний аврагаар тодорчээ. Гэртээ харихаар машин руугаа явж байтал нэгэн эмэгтэй дөхөж ирэн баяр хүргээд, хүүхэд нь өвчтэй үхлийн даваан дээр байгаа, тиймээс мөнгөний тусламж үзүүлнэ үү? хэмээн гуйжээ. 
 
Эмэгтэйн яриа алдарт тамирчинд маш их нөлөөлсөн тул шагналынхаа нэлээд хэсгийг чек бичээд эмэгтэйд өгчээ. Ингээд эмэгтэйд ”Хүүгээ заавал эдгээгээд сайн хүн болгож хүмүүжүүлээрэй” гэж үнэн сэтгэлээсээ ерөөжээ.

2011-06-26

Авъяас чадвар

Нэгэн залуу багшийнхаа хамт кофе уухаар гал тогоо руу оржээ. Гэтэл багш нь данхтай кофег авч шалан дээр зүгээр л асгаж эхлэв.  
 
Шавь түлэгдчихгүйн тулд хажуу тийш үсэрч
- Хүлээгээрэй, танд ямар ч аяга байхгүй байна шүү дээ гэхэд
- Чи харав уу? Энэ шалан дээр асгаж үрэн таран хийсэн кофе бол таны авъяас чадвар юм. Аяганд хийхгүй бол ямар ч кофе үнэ хүрэхгүй, залхуурал бол таны авъяас чадварыг үрэн таран хийж байдаг.

2011-06-23

Х.Болор-Эрдэнэ - Гоо үзэсгэлэн хаана байдгын бэ?

Ийм нэгэн үлгэрийг бичиж дуусаад сая нэг уужим амьсгаа авав. Гэтэл нөгөөх сэтгэл дотор байраа зассан үзэгний маань хурц хошуу дахиад л хаа нэгтэйгээс дуу алдтал хатгууллаа. Би тэрхүү ханаж цадашгүй үл үзэгдэх шаналгаатай ам уралцан үзэлцмээр санагдав.
- Чи ханахгүй байна уу? Би бичлээ шүү дээ. Үүнээс илүү юу хүсээд байгаа юм бэ? гэж үглэхэд тээр дотроос өнөөх зовлонтой өдөөн хатгалга дахиад л өвдтөл хатгуулав. Би бачимдан сандрахдаа үзгээ шүүрэн аваад ширээгээ цоортол хатгавал үзэг цааш өөрөө чихран хөдөлж ээжийн тухай ийм нэгэн домгийг цаасан дээр буулгаж эхэллээ.

Х.Болор-Эрдэнэ - Ээж нь гоо үзэсгэлэнг олохоор явсан юм

Тэр бүсгүй газар дээр санаж сарвайх цорын ганц хүүтэйгээ амьдран суудаг байсныг л онцлон санах хэрэгтэй. Тэр хүүд аав байсан эсэх тухай, тэр бүсгүйд садан төрөл байсан эсэх тухай ч энд үл өгүүлэх болно. 
 
Гагцхүү өглөөнөөс үдшийн бүрий болтол өнөөх бүсгүй хүүгийнхээ төлөө борви бохисхийлгүй ажиллаж, хүмүүсийн нүдэнд навсархай муу хувцастай, сэгсгэр үс, үрчлээт бор царайтай харагдах бөгөөд гоо үзэсгэлэн битгий хэл эмэгтэй хүний тухай яриа ч өрнүүлэхийг зөвшөөрч боломгүй үзэмжгүй нэгэн байсныг мэдэх юм. 

Х.Болор-Эрдэнэ - Ээжийн тухай нэг сайхан зохиол бичихсэн

Х.Болор-Эрдэнэ Ээжийн тухай нэг сайхан зохиол бичихсэн гэсэн бодол өдөр шөнийн алинд боловч сэтгэлийн мухраас байнга л хатган зовоодог байлаа.
Би үзгээ шүүрч авах боловч манай гариг дээр нэгэнт алдаршсан энэ сайхан сэтгэлт хүний тухай ямархуу юм бичихээ мэдэхгүй, бодолд автдаг байв. Нэгэнт тэр тухай бичихээр шийдсэн л бол бичихээс өөр аргагүй.

2011-06-22

Сэтгэл хэмээх ямар үнэ цэнэтэй билээ

Нэгэн эр гадаадад ажил хийхээр болж, өөрийн хайртай хүнээ уйлуулан оджээ. 
- "Битгий санаа зовоорой! Чамдаа би өдөр болгон захиа бичнэ!" гэв. 
 
Олон жилийн турш залуу үнэхээр хайртай бүсгүйдээ захидал бичсээр байлаа. Гэтэл залууд өөрт нь шинэ ажил нь ихэд таалагдсан тул гэртээ харих бодол, төлөвлөгөө огт байсангүй. Харин нэг өдөр залууд хуримын урилга иржээ. Түүний найз охин нь нөхөрт гарах болсон байв. Бүсгүй найз залуугийнх нь захиаг авчирч өгдөг байсан шуудан зөөгч залуутай суухаар болжээ. Бие биенээсээ алс хол удаан хугацаагаар тасран холдох гэдэг хайр сэтгэлийг хөргөж орхих тохиолдол байдаг ажээ. 

Хайр сэтгэлийн шинж чанарыг Америкийн эрдэмтэн Хелен Фишер 30 жилийн турш судалсан бөгөөд хувь хүний шинжийг бүрдүүлэгч гормоноос ихээхэн зүйл хамаардаг болохыг илрүүлжээ. Тэрээр хүнийг дөрвөн бүлэгт хуваажээ.
- Судлаачид
- Барилгачин
- Удирдагч
- Хэлэлцээр хийгчид

Судлаачид - Хоорондын харилцаа болон өдөр тутмын амьдралд шинэлэг зүйлд тэмүүлдэг.

Барилгачин - Тайван үнэнч, нийгэм доторхи холбоог сайн үүсгэж байдаг.
 
Удирдагчид - Энэ бүлгийн хүмүүс эрс шийдэмгий, шаардангуй байна. Тэд шулуухан ярьж стратегийн бодолтой юм. 
 
Хэлэлцээр хийгчид - Уран бүтээлч нийгмийн хэв шинжтэй хүмүүс. 

Хүн бүрт эдгээр хэв шинжүүдийн дор хаяж хоёр нь илэрдэг. Тэр нь бидний үйлдлийг бүрэлдүүлээд зогсохгүй эсрэг хүйснийхээ хүнийг олоход ч нөлөөлдөг. Аливаа харилцаа сайн, муу өрнөх нь хувь хүний давамгай чанар эсрэг талын хүнтэйгээ хир зохицож байгаагаас хамааралтай юм.

Хайр сэтгэлд ид шидийн мэт зүйл байнга оршиж байдаг боловч эрдэм мэдлэг гэдэг бол хүч чадал. Хэрэв чи өөрийгөө хэн гэдгээ мэдэж, юу эрэлхийлж байгаагаа ойлгож, бусад хүмүүс хэрхэн бие биенийгээ хайрлаж байгааг мэдрэх юм бол өөрийн гэсэн жинхэнэ хайр сэтгэлийг олж түүнийгээ хадгалж чадна. 

Та аль бүлэгт хамааралтай болохоо яаж мэдэх вэ?
Зөвшөөрөхгүй байгаа бол 0 гэсэн үнэлгээ өгнө үү. Хэрэв зөвшөөрөхгүй бол -1, хэрэв зөвшөөрч байгаа бол 2, харин үг дуугүй зөвшөөрч байгаа 3. Хэсэг бүрийн дүнг нэгтгэх шаардлагатай. Тэгээд аль хэсэгт их оноо авсан болохыг тооцоолоод үз. Хамгийн их оноо авсан хэсэгт та хамааралтай.
Судлаач
1. Надад таахын аргагүй нөхцөл таалагддаг
2. Би тухайн нөхцөл байдалд тохируулан замбараагүй үйлдэл хийдэг,
3. Танил эд зүйлс амархан уйдаадаг
4. Миний сонирхлын хүрээ их өргөн
5. Би өөдрөг сэтгэлтэй
6. Би уран бүтээлч
7. Би шинэ мэдрэмжийг байнга эрэлхийлдэг
8. Би байнга шинэ зүйл хийж байдаг
9. Би эрч хүчээр дүүрэн байдаг
10. Би эрсдэлтэй алхам хийхэд бэлэн
Барилгачин
1. Тогтсон дэгийн дагуу үйлдэл хийх нь надад таалагддаг
2. Би удирдлагаа хүндэлдэг
3. Үйлдэл хийхээс өмнө бүх хувилбарыг тооцолдог
4. Би өөрийн үйлдлээ шатрын нүүдлээр урьдчилан төлөвлөдөг
5. Би дэг журмыг дагаж мөрддөг
6. Өөрийн эд хөрөнгийг хамгаалах нь надад ихээхэн ач холбогдолтой
7. Уламжлалт үнэт зүйлсийг дагаж мөрдөж байна гэж манай төрөл садан хэлэх биз
8. Би өөрийн үүргээ нэг бүрчлэн биелүүлдэг
9. Би болгоомжтой байхыг эрмэлздэг
10. Ес суртахуун дээр тулгуурлан хүн биеэ авч явах ёстой
Захирал
1. Би хэцүүхэн тоног төхөөрөмжийг ажиллуулж чаддаг
2. Надад маргаан таалагддаг
3. Хүнд системийг удирдах дүрмийг би сонирхдог
4. Би задлан шинжлэх болон логик оюун ухаантай
5. Би оюун ухааны сэдвээр хичээллэх дуртай
6. Сэтгэлийн хөөрөлгүй асуудлыг шийдвэрлэдэг
7. Би практик болон материалист оюун ухаантай
8. Амьдрал ямар бүтэцтэй, аливаа материаллаг болон нийгмийн механизм хэрхэн бүтэж байгааг судлах дуртай
9. Надад өндөр оюун ухаан шаардсан маргаан таалагддаг
10. Сонголт хийхэд надад хялбар байдаг
Хэлэлцээр хийгч
1. Миний найз нөхөд юу мэдэрч байгааг мэдэхийг би хүсдэг
2. Би оюуны нөхөрлөлийг өндрөөр үнэлдэг
3. Ямар нэгэн шийдвэр гаргахдаа би сэтгэл зүрхээ чагнадаг
4. Би байнга мөрөөдөж байдаг
5. Бодлоо их амархан өөрчилдөг
6. Сэтгэл хөдөлгөсөн кино үзчихээд хэдэн цагийн дараа ч гэсэн сэтгэл татагдсан хэвээр байдаг
7. Би ургуулан бодох чадвар сайтай
8. Бусдын зовлонг ойлгож мэдрэх чадвар өндөртэй
9. Би өөрийн бодлоо заримдаа ойлгохоо больдог
10. Надад ногдсон сэтгэлийн хөдлөлийг би гүн гүнзгий хүлээн авдаг
Бүх төрлүүдийн сайн болон муу талыг гаргаж ирсэн судлаач Фишер яриа хэлэлцээр хийгчидтэй илүү ойрхон байхыг судлаачдад зөвлөж байна. “Барилгачидтай” тэсвэр тэвчээр зааж, “захирлуудтай харьцахдаа тэдний бардам занг үл ойшоож, харин “судлаачидтай” ярилцахдаа баярлах шаардлагатай гэнэ.
“Барилгачид” аль болох бага тооны асуултыг “судлаачдад” тавьж, “захирлуудын” түргэн шийдвэр гаргадаг байдлыг барих хэрэгтэй юм. “Хэлэлцээр явуулагчидтай” өөрсдийн талаар ярилцах шаардлагатай. Гэхдээ “барилгачинг” зөвхөн “барилгачин л сайн ойлгодог байна.
“Захирлуудад” “судлаачидтай” харилцаа өрнүүлэх нь таалагдаж болзошгүй. Тэд шинэлэг санааг харилцан ярилцаж чадах юм. “Хэлэлцээр явуулагчидтай” харьцахдаа аливаа асуудлыг бүх талаас нь судлах боломжийг олгох хэрэгтэй. “Барилгачдын асуултанд заавал хариулах ёстой. Өөр “захиралтай тааралдсан бол хайр сэтгэлийн талаар мартаж болохгүй.
“Хэлэлцээр явуулагчид” “судлаачидтай харьцахдаа үнэхээр бат бэх харьцаа гэдгийг эдээгүй бол тэдэнд татагдаж болохгүй. “Барилгачид” шүүмжлэхийн тулд асуулт тавьж байна гэдгийн санаж байх хэрэгтэй. “Захиралтай” харьцаж байгаа тохиолдолд зөвхөн ажил хэргийн талаар ярилцах нь зөв юм. Хэрэв “хэлэлцээр явуулагчидтай уулзаж байгаа бол харилцааныхаа талаар дүгнэлт хийхээс зайлсхийх нь дээр.
Судалгаанд оролцсон 30 мянган хүнийхээ түүхийг судалсан эрдэмтэн Фишер сонин дүгнэлтэнд хүрчээ – хүмүүсийг биологийн онцлог л татаж байдаг харин хайр сэтгэл энд огтхон ч хамаагүй байсан гэнэ.
“Судлаачид голдуу ижил төрлийн судлаачдаа сонгож захирлуудад дургүй. Барилгачид голдуу барилгачидтайгаа уулзах дуртай бөгөөд хэлэлцээр явуулагчид таалагддаггүй. Харин захирлууд “хэлэлцээр явуулагчдыг эрхэмлэж барилгачдад тааламжтай анддаггүй гэнэ. Эмэгтэй “хэлэлцээр явуулагчид” “судлаачдыг тун ховор тохиолдолд сонгодог бол “эрэгтэй “хэлэлцээр явуулагчид” “барилгачдыг сонгодоггүй юм байна.
Гэхдээ хувь хүний онцлог хэргийн гол учир биш, хосуудын онцлогоос хамааран хайр сэтгэл амжилттай хэрэгжих нь хэвийн зүйл бөгөөд үүнд тэдний хүмүүжил, анх уулзсан хугацаа, өөр төрлийн нөхцөл байдал нөлөөлдөг юм. Тэгэх тусмаа муу хос гэж байхгүй. Хос бүрт өөрийн гэсэн сул болон давуу талууд бий хэмээн эрдэмтэн нотолж байна.

Глен Ганнигам - Амжилтанд хүрэхийн тулд итгэх хэрэгтэй

Хэдэн жилийн өмнө АНУ-ын Канзас мужид ах, дүү хоёр амьдардаг байв. Хөвгүүд өглөө бүр ангиудын зуухыг галлах ажил хийдэг байлаа. 
 
Нэг хүйтэн өдөр хоёр хүү галаа түлэхээр зуухаа модоор дүүргээд галаа дүрэлзүүлэн асаахын тулд модон дээрээ шилтэй хий асгаад шүдэнзээ зуртал гэнэт их гал дүрэлзэн зуух дэлбэрчээ. Зуух асар хүчтэй дэлбэрсэн бөгөөд бүр байшин доргижээ. Шилэнд үргэлж хийн шингэн хийдэг байсан ч тэр өдөр андуураад бензин хийсэн байсныг сүүлд тодорхойлжээ. Дэлбэрэлтэнд ах нь газар дээрээ нас барж, дүүгийнх нь хөл маш их түлэгджээ. 

Кубизм урсгалын сонгодог төлөөлөгч Пикассо

КУБИЗМ УРСГАЛЫН СОНГОДОГ ТӨЛӨӨЛӨГЧ ПИКАССО

Гайхамшигт хүмүүсийн амьдрал хэзээ ч уран бүтээл шиг нь байдаггүйн жишээ бол ХХ зууны аугаа их зураач Пабло Пикассо билээ. Эв нэгдэл энх тайвны бэлгэдэл цагаан тагтааг анх тэр л зурж байсан ч амьдралын хэв маяг, үзэл нь их зөрчилтэй нэгэн байсан аж. Кубизмыг үндэслэн сюрреализм, авангард урсгалыг зоригтой шүүмжлэхийн сацуу тэдгээр нь улам бүр эрч хүчийг нь оргилуулж байсан юм.

Тэрээр хүүхэд ахуй насандаа бие муутай нэгэн байлаа. Олон ч удаа хүндээр өвдөж, үхэл амьдралын босгон дээр олонтаа ирж байлаа. 1900 онд “Би ноён” хэмээн нэрлэсэн өөрийн хөргөө зурж Парисынхны анхаарлыг бардам төрхөөрөө татах үедээ тэр дөнгөж 18 настай байлаа. Гэвч Пабло Парист алдар хүнд, худалдан авагч нарын аль алинаар нь дутаж байв. Тэрхүү хүнд хэцүү, хүйтэн ядуу, үхэл зовлонгийн жилүүдэд Пабло зогсолтгүй ажиллаж байлаа. Энэ үед түүний “Цэнхэр үе” гэж нэрлэгдсэн өлсгөлөн дүртэй, гомдсон мэт боловч сайхан “Сохор” хүмүүс олноор дүрслэгдсэн билээ. “Цэнхэр үе”-дээ тэр эцэгтэйгээ холбоогоо тасалж, эхийнхээ овгоор Пикассо гэж овогложээ.


1904 онд Пабло Францын Монмартр хотод ирэв. Энд түүний анхны хайрын түүх эхэлжээ. Дашрамд дурдахад түүний этгээд сонин амьдралын гол шүтээн нь эмэгтэй хүн байсан төдийгүй уран бүтээлийнх нь онгод, хүч нь болдог байсан юм. Зурагт дүрслэгдсэн хүүхнүүд бүгд их зураачтай ойр дотно байсан бөгөөд ихэвчлэн тамлуулсан, зовсон мэт дүртэй байдаг нь учиртай ажээ. Пикассогийн эхнэр юм уу, нууц амраг нь солигдоход орон гэр, найз нөхөд, тэжээмэл нохой, ер нь бүх юм нь солигдоно. Тэр ч байтугай уран бүтээлийнх нь арга барил, хэлбэр, зурагт дүрслэгддэг дүрүүд нь хүртэл өөрчлөгддөг байжээ.


Пикассо дурлалаас амархан уйддаг нэгэн бөгөөд хэзээ ч шинэ бүсгүйтэй танилцахаас татгалзддаггүй гэж анд нөхөд нь дурссан байдаг. Эмэгтэй хүн түүний хувьд уран бүтээлийнх нь нарийн нандин чавхдас болдог байсан юм. Олон нийтийн зүгээс түүний энэ явдалд ихээхэн эгдүүцдэг байсан ч гайхамшигт уран бүтээлийнх нь өмнө бишрэн хүндэтгэж тэргүүнээ эрхгүй бөхийн хүндэлдэг байлаа.


Хэдийгээр Пикассогийн хувийн амьдралд олон бүсгүйчүүд орж гарч байсан ч хамгийн нандин хүмүүс нь хүү Паоло, Мари Терез хоёр нь л байлаа. Тэр хорьдугаар зууны уран зургийн аугаа их өндөрлөгийг удтал эзэгнэсэн ч түүнээс хойш хэдэн арван жилийн турш эдүгээг хүртэл хаанчилсаар л байна. Өнөөдөр уран зургийн кубизмын урсгалыг сонгодог төлөөлөгч нь болох Пикассогүйгээр төсөөлөхийн аргагүй юм.

Хорьдугаар зууны аугаа зураачид болох Матисс, Пуссен, Руссогийн дэргэд тэрээр өөрийн урлагийн сүмбэр уулыг босгож чадсан билээ. Нөгөөтэйгүүр бараг бүтэн зуун жил наслахдаа бусад аугаа зураачдыг бодвол баян чинээлэг, элбэг хангалуун амьдралтай нэгэн байснаараа ихээхэн онцлог хүн байлаа.

Би хамгийн баян хүний амьдралаар амьдарч, хамгийн баян хүнээр үхэх болно

Пикассо ба Ван Гог авъяас чадварын хувьд адилхан зураачид байсан хэдий ч амьдрал нь өдөр, шөнө шиг байсан юм. Пикассо амжилтаар дүүрэн, харин Ван Гог бүтэлгүйтэл дүүрэн амьдралаар амьдарсан байна.
Пикассо 30 дөнгөж гарч байхдаа саятан болсон байв. Нас ахих тусам  амжилт нь улам л цэцэглэж, тэрбумтан болсон юм. Анхандаа урлагийн ертөнцөд бага багаар танигдаж эхлэн удалгүй бүр од болж дэлхийн хэмжээний зураач болж чадав.

2011-06-21

Эр хүн харж дурладаг, эмэгтэй хүн сонсож дурладаг

Нэгэн эмэгтэй нөхрийнхөө эзгүйд шургуулган дотроосоо гоёл чимэглэлийн хайрцаг гаргаж ирээд бодол болон гиюүрсэн байдалтайгаар доторхийг нь үзэж байна. Нөхөр нь гаднаас орж ирэх дуунаар нөгөөх хайрцгаа бушуухан шиг буцааж хийгээд нөхөр рүүгээ харан инээмсэглэв. 
 
Асуулт: Энэ бүсгүй нөхрөөсөө юуг нуув?
Хүүхнүүдийн хариулт: Хайрцган дотор нь урьдах амьдралтай нь холбоотой юм байгаа байх... нууц амрагийнх нь захиа зурваснууд... шүлэг... зурагнууд... энэ харьцаагаа дуусгах уу, үргэлжлүүлэх үү гэж бодож байна... хайрцганд жирэмсний тест байгаа байх, гэхдээ өөрийнх нь биш, өөр хүнийх. Нөхрийгөө яахыг нь үзэх гэж хүнээс худалдаж авсан байх, хэрэг болсон үед үзүүлэх гээд....

2011-06-20

Хувцас бурхан - Ижил сонголт

Хүн болгон л өөрийн гэсэн стиль, имиджтэй байж түүгээрээ ялгарахыг хүсдэг. Тэгвэл энэ тохиолдолд, яг нэг агшинд ижил хувцаслалт ямар санагддаг бол?